Wystawa zdjęć Oksany Chornej „Kobiety i wojna”
Wystawa „Kobiety i wojna” była eksponowana w Opolu w marcu i kwietniu 2024 roku w Centrum Dialogu Obywatelskiego przy Urzędzie Miasta Opola. Ekspozycja przyciągała uwagę swoją głęboką wymową, ukazując fotografie przedstawiające ukraińskie kobiety-żołnierki, które brały udział w walkach pod Awdijewką – jednym z najbardziej intensywnych obszarów działań wojennych.
Wernisaż wystawy zaszczyciła swoją obecnością autorka zdjęć, Oksana Chorna, która osobiście podzieliła się historiami ukazanych na fotografiach kobiet. Jej opowieści o ich odwadze, trudach życia na froncie i sile, z jaką stawiały czoła wojnie, poruszyły społeczność Opola. Relacje autorki, pełne emocji i autentycznych przeżyć, nadały wystawie jeszcze większą głębię i skłoniły uczestników do refleksji nad losem kobiet, które mimo wojennej zawieruchy, wykazują niezłomną siłę ducha.
Oksana Chorna, Absolwentka Programu Kirklanda, doktor nauk ekonomicznych, profesor pochodząca z miasta Dniepr na Ukrainie, mimo swojej akademickiej kariery, w marcu 2022 roku zgłosiła się jako ochotniczka do ukraińskiego wojska. Jej droga wojskowa obejmuje udział w bitwach pod Łysyczańskiem, w ofensywie pod Chersoniem oraz w obronie Bachmutu i Awdijewki. W styczniu 2023 roku objęła stanowisko rzecznika prasowego 53. Samodzielnej Zmechanizowanej Brygady im. Księcia Wołodymyra Monomacha.
Wystawa stanowiła nie tylko wizualne świadectwo heroizmu kobiet walczących na froncie, ale także odzwierciedlenie ich osobistych historii i emocji, które towarzyszyły im w trakcie wojny. Kolejna część tej wyjątkowej ekspozycji była prezentowana w Katowicach, w budynku Akademii Śląskiej. Odpowiedzialność za organizację wernisażu w Katowicach spoczywała na Tetianie Nestorenko, Absolwentce Programu Stypendialnego z lat 2004/2005. Spotkanie z autorką oraz wernisaż miały miejsce w głównym gmachu uczelni, wzbudzając szerokie zainteresowanie zarówno wśród studentów, jak i szerszej publiczności.
Po zakończeniu wystawy w Akademii Śląskiej w Katowicach, cała ekspozycja znalazła swoje nowe miejsce w Wyższej Szkole Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, gdzie przez kolejne miesiące kontynuuje swoją misję. Dzięki niezwykłemu zaangażowaniu Oleny Koshchenko, absolwentki Programu Stypendialnego im. Lane’a Kirklanda lat 2012/23, wystawa mogła bez przeszkód trafić do nowej lokalizacji i nadal poruszać serca odwiedzających. Jej praca, pełna pasji i oddania, sprawiła, że te przejmujące historie ukraińskich kobiet-żołnierek wciąż żyją, przypominając o ich niezłomnej sile i odwadze w najtrudniejszych chwilach. Wystawa trwa do dziś, będąc miejscem głębokiej refleksji nad losem tych bohaterskich kobiet.
Szczególne podziękowania należą się Programowi Lane’a Kirklanda, który poprzez wsparcie absolwentów, daje możliwość kontynuowania działań o tak ogromnym znaczeniu. To dzięki ich pomocy, historie wojennych dramatów i heroizmu nadal docierają do szerokiej publiczności, budząc nadzieję, że siła ludzkiego ducha zawsze znajdzie swoje odbicie, nawet w najciemniejszych czasach.
Wystawa „Kobiety i wojna” to znacznie więcej niż opowieść o konflikcie zbrojnym. To głęboka, poruszająca podróż przez historie niezłomnych kobiet, które w obliczu największego cierpienia i niewyobrażalnych trudności potrafiły znaleźć w sobie siłę, by stawić czoła wojnie. Każda fotografia i każdy zapis na tej wystawie stanowią świadectwo ich niezwykłej odwagi i determinacji.
To opowieść o kobietach, które w chwilach, gdy świat wokół nich rozsypywał się w pył, znajdowały w sobie niezłomną moc – walczyły nie tylko o swoje życie, ale także o godność, wolność i przyszłość swoich bliskich. Ich historie przepełnione są bólem, ale także nadzieją, że nawet w najtrudniejszych momentach ludzki duch potrafi wznieść się ponad tragedię. Każda z tych kobiet, żołnierki, matki, siostry, to symbol niezłomności i heroizmu, który nie gaśnie mimo ogromnych przeciwności losu.
Wystawa stanowi wzruszający hołd dla tych, które, mimo że życie postawiło przed nimi największe wyzwania, nie poddały się i walczyły dalej. To opowieść o sile, która wykracza poza granice fizyczności, o odwadze, która przechodzi do historii, i o determinacji, która inspiruje kolejne pokolenia. Każda osoba, która miała okazję zetknąć się z tymi historiami, nie mogła pozostać obojętna – ich losy uczą, że nawet w mroku wojny można odnaleźć światło człowieczeństwa i nadziei.
Nieoczekiwane i długotrwałe rezultaty wystawy przeszły najśmielsze oczekiwania. Wystawa zdjęć w budynku Urzędu Miasta Opola, która początkowo miała trwać jedynie tydzień, od 4 do 10 marca, cieszyła się tak dużym zainteresowaniem, że została przedłużona aż do końca kwietnia. Zainspirowani opowieściami Oksany Chornej, pracownicy Centrum Dokumentacyjno-Wystawiennicze Niemców w Opolu nawiązali kontakt, poruszeni historią dwóch młodych kobiet uwiecznionych na zdjęciach, które spędziły ponad 290 dni w rosyjskiej niewoli. Relacje te były tak wstrząsające, że pracownicy Centrum zaproponowali zaproszenie tych kobiet do Opola, aby osobiście podzieliły się swoimi przeżyciami, zarówno z Polakami, jak i z całym światem. Obecnie trwają poszukiwania funduszy na zorganizowanie ich przyjazdu.
Oprócz zakładanego udziału przedstawicieli Urzędu Miasta Opola podczas wernisażu 7 marca 2024 roku, do spotkania z Oksaną zgłosiła się także europarlamentarzystka Janina Ochojska. Spotkanie z nią odbyło się dzień później, 8 marca, co nadało wydarzeniu dodatkowy wymiar międzynarodowego wsparcia i zainteresowania.
Co więcej, na Uniwersytecie Opolskim, w budynku Wydziału Inżynierii Środowiska i Biotechnologii, powstała wyjątkowa, stała mini-wystawa zdjęć Oksany Chornej. Co dwa tygodnie ekspozycja zmienia swoje oblicze, prezentując kolejne, nowe fotografie, które ukazują siłę i determinację ukraińskich kobiet w obliczu wojny. Ta inicjatywa trwa do dziś i będzie kontynuowana w przyszłości, niosąc głębokie przesłanie odwagi i poświęcenia. Wystawa stała się nie tylko miejscem, gdzie można zetknąć się z dramatycznymi historiami, ale także przestrzenią, w której serca odwiedzających mogą na nowo pochylić się nad losem kobiet walczących o swoją ojczyznę. Dzięki temu każda fotografia zyskuje nowe życie, przypominając o sile ludzkiego ducha, który nie gaśnie mimo przeciwności losu.
Realizatorką projektu była Antonina Kalinichenko (Absolwentka Programu Kirklanda rocznika 2008/09) – Profesor na Uniwersytecie Opolskim w Instytucie Inżynierii Środowiska i Biotechnologii. Członkini Rady Kobiet oraz Rady Pożytku Publicznego przy Prezydencie m. Opola.
